Grote plannen voor rechtspraak

In zijn brief van 11 juni jl. aan de Tweede Kamer heeft minister Opstelten zijn plannen voor vernieuwing van de rechtspraak verder onthuld. Met het project genaamd KEI, wat staat voor Kwaliteit en Innovatie rechtspraak, moeten allerlei maatregelen leiden tot een nieuwe, eenvoudige, begrijpelijke, flexibele, uniforme en digitale basisprocedure waarin de rechter de regie voert, maatwerk levert en geschillen snel en definitief beslecht.

Opstelten onderscheidt vijf onderwerpen: een nieuwe basisprocedure in het civiele recht, een andere invulling van de mondelinge behandeling (ook civiel), het digitaal starten van de procedure, de vereenvoudiging van civiele procedures en vernieuwingen in hoger beroep. 

Zo wordt een basisprocedure ingevoerd met een eis, verweer, mondelinge behandeling en een uitspraak (what's new?), maar krijgt de rechter ook meer bevoegdheden bij de mondelinge behandeling. Zo kan hij partijen daarin toestaan een mondelinge toelichting te geven op hun zaak, met het idee dat daardoor het pleidooi als extra processtap kan vervallen. De bestuursrechtelijke en de civiele procedure zullen ook meer op elkaar gaan lijken, o.a. qua termijnen.

Voor professionele procespartijen, dat zijn alle partijen die niet handelen in beroep of bedrijf of een professioneel gemachtigde hebben, wordt digitaal procederen verplicht. De minister heeft een systeem voor ogen dat wel erg lijkt op het e-court. En waar al jaren over gesproken is: het verschil tussen het verzoekschrift als inleiding en de dagvaarding komt te vervallen. De procedure begint met het bekendmaken van zijn verzoek bij een gerecht via een digitaal formulier, waarna de tegenpartij door de eiser wordt opgeroepen. Maar de gerechtsdeurwaarder is daarvoor niet langer vereist. Tenzij de wederpartij zich niet meldt bij de rechter of onduidelijk is of hij instemt met de procedure.

De minister heeft haast. Er wordt al wetgeving voorbereid en na de zomer volgt de internetconsultatie, waarna eind 2013 de eerste wetsvoorstellen voor advies naar de Raad van State gaan.

Voor de volledige brief klik hier.